تحقیق پایانی با عنوان: ارتباط کلامی همسران از منظر اسلام و روانشناسی
نویسنده: فریده عباسی
بعد اجتماعی انسانها ایجاب میکند که به طور مداوم با یکدیگر در ارتباط باشند و در این میان، ارتباط کلامی، سهم بسزایی در ایجاد ارتباط، و به خصوص میان همسران در خانواده دارد. از آنجا که ارتباط کلامی در بروز مفاهیم نقش تعیین کنندهای ایفا میکند؛ ارتباط کلامی موثر و سالم، نیازمند آموزشهای شناختی و مهارتی است.در منابع اسلامی، در زمینهی ارتباطات کلامی و به ویژه محتوای کلام و همچنین ارتباط غیر کلامی، توصیههای دقیقی بیان شده است. روان شناسان نیز یکی از عوامل پایداری و نشاط خانواده را برقراری صحیح و موثر این نوع ارتباط میان همسران و اعضای خانواده میدانند. آگاهی و بررسی آیات قرآن و روایات معتبر ائمه معصومین علیهم السلام همراه با یافتههای اندیشمندان در این موضوع، سبک صحیح ارتباط کلامی و غیر کلامی میان همسران را جهت داشتن زندگی آرام و با نشاط و پویا ارتقاء میبخشد.متاسفانه با پیشرفت فضای مجازی و بویژه شبکههای اینترنتی و در عین حال کم توجهی به معنویات و اخلاقیات، شاهد اختلافات و انحلال روزافزون خانوادهها هستیم که از عوامل متعددی سرچشمه میگیرد. عدم دسترسی به مجموعهای جامع، روان و گویا به همراه راهکارهای دینی، علمی و تجربه شده انگیزه وضرورت نوشتن این پژوهش بوده است.یکی از عواملی که در برقراری ارتباط زوجین موثر است توجه به سبک گفتگوی متفاوت زن و مرد، شرایط زمان و مکان و لحن مناسب در کلام است که در استمرار گفتگو نقش دارند. و نیز توجه به عناصر پیامهای غیر کلامی مانند تماس چشمی، حالات چهره و حرکات بدن، همچنین مهارتهای گوش دادن فعال است که در ایجاد ارتباط کارآمد اهمیت به سزایی دارند.عدم گوش کردن صحیح یکی از مواردی است که گفتگوی همسران را با مشکل مواجه میکند از موانع دیگر ارتباط کلامی میتوان به عیب جویی، مقایسههای منفی، جر و بحث کردن، پرخاشگری، اختلال بر سر رفت و آمدهای خانوادگی و وقت گذرانی بیش از حد در فضای مجازی اشاره کرد.یادگیری مراحل حل مساله، انتقاد سازنده، بیان درست احساسات و نیازها، کنترل خشم و عصبانیت، پیشگیری و خاتمه دادن به جر و بحثها ، از جمله راهکارهای اصلاح ارتباطات کلامی میان همسران است. همچنین زوجین باید از فنونی که روابط کلامی آنها را بهبود میبخشد مانند ابراز محبت کلامی، احترام متقابل و مدارا و بردباری، آگاه باشند و آنها را در زندگی خود به کار بندند تا روابط خود را ارتقاء داده و ضمن اینکه باعث استحکام و شیرین شدن زندگی خود میشوند، بتواند علاوه بر تربیت موفق فرزند خود به طور حتم الگوی اصلی او برای شکل دهی به زندگی فردی و اجتماعی آیندهاش باشند.
کلید واژهها: ارتباط، کلام، همسر، اسلام، روانشناسی، ارتباط کلامی