سیره تربیتی امام رضا «علیه السلام»(مؤلف: سمیرا حاج محمدی)

چکیده

سیره تربیتی، رفتارهایی است که در مقام تربیت دیگران انجام می شود. رفتارهایی که امام رضا «علیه السلام» انجام داده اند تا شناخت ها، باورها، نگرش ها و رفتارهای مطلوب را در دیگران پرورش دهند، سیره تربیتی آن بزرگوار را تشکیل می دهد. امام رضا «علیه السلام» در امور تربیتی و تهذیب نفوس و نیز نحوه صحیح برخورد با دیگران کوشش فراوانی داشتند و شیوه های تربیتی فردی و اجتماعی خاصی را مطرح نموده اند. مسئله مهم در تربیت، برنامه درست و مربی صالح با معیارهای الهی است. انحراف بشر از جایی آغاز شد که مکاتب انحرافی، چهره های ناصالح و مربیان نا لایق را برای خود به رهبری برگزید وعملشان را سرمشق خود ساخت. این مشکل امروزه نیز در حد وسیعی دامنگیر انسان معاصر است که با شدید ترین فقر معنوی و نداشتن الگوی انسانی رو به روست. در مکتب اخلاقی اسلام که همه پیشوایان معصوم آن، الگوهای بی نظیر اخلاق نیکو هستند، مکتب اخلاقی امام رضا «علیه السلام» از پر بارترین مکتب های اخلاقی است. در سیره امام رضا «علیه السلام» برای تربیت فردی به عبادت پروردگار،تقوا وپرهیزگاری، توکل به خدا، پرهیز از گناه، دوری از صاحبان رذائل، پرهیز از تکبر و خود برتر بینی، سکوت و پرهیز از پر گویی، شکر گزاری در مقابل نعمت های الهی، نشاط و سر زندگی و غیره بسیار توجه شده است؛ زیرا از وسیله های سازندگی و رشد انسان است و بیشترین تأثیر گذاری را در تزکیه نفس خواهد داشت. امام رضا «علیه السلام» در تربیت اجتماعی به ادب در مقابل دیگران، احترام به شخصیت افراد، دوری از تحقیر و تمسخر دیگران، تشکر و قدر دانی از افراد، انفاق در راه خدا، محبت و مهربانی نسبت به دیگران، عفو و گذشت از خطای افراد، تواضع و فروتنی در برخورد با دیگران، پرهیز از تهمت و دروغ بسیار توجه داشتند. بنابراین، انسان ها از یک سو برای رسیدن به معرفت، سعادت و رستگاری و از سوی دیگر برای دارا بودن زندگی تؤام با شادابی و دینداری و نیز روابط سالم اجتماعی، احتیاج مبرم به اسوه های عالی انسانیت و کمال دارند.

کلید واژه : سیره، تربیت، تربیت فردی، تربیت اجتماعی، امام، رضا«علیه السلام».