پایان نامه

عنوان: مباني حق و تكليف درآيات و روايات

پژوهشگر: مریم حسین علیزاده؛

چکیده

حق به دو معنا در قرآن به كار رفته است. حق به معاني امور واقعي و تكويني و حق به معناي امور ارزشي و اعتباري. واژه‌ي تكليف در قرآن به كار نرفته امّا از مشتقات اين مصدر در قرآن استفاده شده است كه ناظر بر اين معناست كه خداوند آدمي را به انجام دادن آن‌چه در توانش نيست مكلّف نمي‌سازد.هم‌چنين حق در روايات به حوزه‌ي اخلاق اختصاص دارد. امّا در مورد تكليف در روايات بايد گفت كه به طور ضمني نكات مختلفي درباره‌ي تكليف آمده است. منظور از مباني حق و تكليف پايه‌ها، بنيادها ‌و شالوده‌هاي حق و تكليف است. این مبانی در آيات و روايات شامل مباني خداشناسانه و انسان‌شناسانه‌ي حق و تكليف مي‌باشد. حق و تكليف بر مبنا و عقيده‌اي بنا شده كه هيچ ناهماهنگي بين آن‌ها وجود ندارد.در دنياي جديد امروز كه انسان‌گرايي و اومانيسم مطرح است و حق و تكليف بر اساس منافع افراد استوار است برخي مي‌گويند انسان در ابتدا صاحب حق است و قوانين و تكاليف بر اساس حقي كه هر انسان دارد تنظيم مي‌شوند. امّا در انديشه‌ي اسلامي كه حاكميت از آن خداست و معيار نيك و بد و مباح و ممنوع اراده‌ي خداوند است هر قاعده در چهارچوب باورهاي ديني ارائه و اجرا مي‌شود و اعتبار قاعده‌ي حقوقي و فقهي ناشي از اراده‌ي پروردگار و الهامات غيبي و برتر از طبيعت است، چنين اعتباري مصون از هرگونه لغزش و خطاست.

كليد واژه ها: مبانی ، حق ، تكليف.

مباني حق و تكليف درآيات و روايات